Gia quyến Minh_Mạng

Lăng Minh Mạng (Hiếu Lăng).
Bài chi tiết: Gia đình Minh Mạng

Vợ

Trong đời sống riêng tư, người ta cũng phải ngạc nhiên về sức cường tráng của ông. Không có tài liệu cho biết thể lực của ông thế nào, chỉ biết ông có nhiều các phi tần. Có một bài thuốc bổ dương mang tên Minh Mạng thang được quan Thái y căn cứ vào thể chất và sinh hoạt của ông để lập ra thang thuốc rượu.

Lăng Minh Mạng.

Ông không đặt hoàng hậu, mà chỉ cao nhất là ngôi phi. Tá Thiên Nhân Hoàng hậu (tước vị được phong sau khi mất), húy là Hồ Thị Hoa, còn có tên là Thật,[5] sinh 1791. Bà qua đời năm 1807, 13 ngày[5] sau khi sinh hạ Hoàng tử trưởng Nguyễn Phúc Miên Tông (tức là vua Thiệu Trị sau này). Lăng của bà hiệu là Hiếu Đông Lăng, phía tả lăng Thiệu Trị, tại làng Cư Chánh, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên. Trong thời gian tại vị của Minh Mạng, người được mang vinh dự đứng đầu nội cung là Nhất giai Hiền phi Ngô Thị Chính - con gái của viên đại thần cũ của nhà Tây SơnNgô Văn Sở. Minh Mạng còn có ý lập bà Hiền phi lên ngôi Chánh hậu, lập con bà là Ngũ hoàng tử Miên Hoành làm Thái tử, tuy nhiên do mẹ ông là Thái hậu Trần Thị Đang đứng ra bảo vệ cho Trưởng tử Miên Tông, và sau đó Miên Hoành lại mất sớm (1836), nên sự việc không thành.

Sách Minh Mạng chính yếu chép: Năm Minh Mạng thứ 6 (1826), mùa Xuân, tháng giêng, trong Kinh Kỳ ít mưa, nhà vua lấy làm lo, chỉ dụ cho quan Thượng Bảo Khanh là ông Hoàng Quỳnh rằng:

Hai ba năm trở lại đây, hạn hán liên tiếp. Trẫm nghĩ tự đâu đến thế nhưng chưa tìm ra nguyên nhân, hoặc là trong thâm cung cung nữ nhiều âm khí uất tắc mà nên như vậy ư? Nay bớt đi, cho ra 100 người, ngõ hầu có thể giải trừ thiên tai vậy.

— Minh Mạng

Minh Mạng thường dặn các con rằng:

Phàm con nhà giàu sang ăn ngon mặc đẹp không quen vất vả thì đến lúc làm việc làm chẳng nổi. Trẫm từ ngày lên ngôi coi chầu xét việc đến khi xế bóng mới nghỉ, dầu ở cung cũng xem xét các sớ chương ở các nơi gởi về. Trẫm nghĩ có siêng năng thì việc mới thành nên chẳng dám nhàn rỗi. Các con còn trẻ có sức mạnh nên tập làm việc chớ ham chơi bời, biếng nhác.

— Minh Mạng[5]
Phong hiệuThụy hiệuTính danhNăm sinh/ mấtPhụ thânCon cái
Nhất Giai Thần PhiThuận Đức

Tá Thiên Nhân Hoàng Hậu

Hồ Thị Hoa30/11/1791-28/6/1807Phúc quốc công Hồ Văn BôiSinh mẫu của Hoàng đế Thiệu Trị, về sau được Thiệu Trị đế truy phong Hoàng hậu
Nhất Giai Hiền PhiTuệ KhiếtNgô Thị Chính1792-1843Chưởng cơ Ngô Văn Sởsinh 5 hoàng nam 4, hoàng nữ
Nhị Giai Gia PhiĐoan LễPhạm Thị Tuyếtmất năm 1812Quang Lộc Tự Thiểu Khanh Phạm Văn ChẩnSinh Thọ Xuân Vương
Tam Giai Trang TầnUyên ThụcTrần Thị Tuyến16/12/1791-4/1/1852Vệ úy Trần Công Nghịsinh 2 hoàng nam
Tứ Giai Thục TầnĐoan LiệtNguyễn Thị Bảo7/9/1801-12/9/1851Nguyễn Khắc Thiệusinh 4 hoàng nam, 3 hoàng nữ
Tứ Giai Huệ TầnUyên ThuậnTrần Thị HuânVệ úy Trần Văn Hùngsinh 6 hoàng nam, 9 hoàng nữ
Ngũ Giai An TầnHoa DiễmHồ Thị Tùy1795-23/1/1839Cẩm y giáo Úy Hồ Văn Chiêmsinh 3 hoàng nam, 1 hoàng nữ
Ngũ Giai Hòa TầnTĩnh NhãNguyễn Thị KhuêChưởng kì Nguyễn Văn Thanhsinh 4 hoàng nam, 6 hoàng nữ
Ngũ Giai Lệ TầnThục TắcNguyễn Thị Thúy TrúcPhó vệ úy Nguyễn Gia Quýsinh 6 hoàng nam, 2 hoàng nữ
Lục Giai Tiệp DưTĩnh NhuLê Thị Ái17/11/1799-8/10/1863Cẩm vệ Hiệu úy Trần Tiến Thànhsinh 3 hoàng nam, 2 hoàng nữ
Nguyễn Thị ViênQuận công Nguyễn Văn Khiêmsinh 2 hoàng nam, 3 hoàng nữ
Thất Giai Quý NhânLương Thị Nguyện18/10/1800-9/12/1871Cẩm y giáo úy Lương Đình Suấtsinh 1 hoàng nam, 2 hoàng nữ
Cái Thị TrinhCẩm y giáo úy Cái Văn Hợpsinh 1 hoàng nam, 2 hoàng nữ
Nguyễn Thị TrườngCẩm y giáo úy Nguyễn Hữu Trạcsinh 3 hoàng nam, 1 hoàng nữ
Đỗ Thị TùngCẩm y giáo úy Đỗ Văn Thạchsinh 1 hoàng nam
Đỗ Thị Tâm27/9/1804-12/4/1863sinh 5 hoàng nam, 3 hoàng nữ
Lê Thị Lộcsinh 3 hoàng nam, 2 hoàng nữ
Nguyễn Thị Hạnhsinh 2 hoàng nam, 1 hoàng nữ
Bát Giai Mĩ NhânNguyễn Thị Bânsinh 1 hoàng nam, 1 hoàng nữ
Đoạn Thị ThụyCẩm y giáo úy Đoạn Đức Nghịsinh 1 hoàng nữ
Cửu Giai Tài NhânĐinh Thị Nghĩasinh 1 hoàng nam 1 hoàng nữ
Trần Thị Tiềnsinh 2 hoàng nam, 1 hoàng nữ
Nguyễn Thị TínhBinh bộ tham tri Nguyễn Công Tiệpsinh 1 hoàng nam
Đỗ Thị Cươngsinh 1 hoàng nam, 2 hoàng nữ
Trần Thị Thanhsinh 1 hoàng nam
Trần Thị Trúcsinh 2 hoàng nữ
Trần Thị Sấmsinh 1 hoàng nữ
Bùi Thị Sansinh 1 hoàng nam, 2 hoàng nữ
Cung NhânLí Thị Cầmsinh 1 hoàng nữ
Cao Thị Diệu Tháisinh 1 hoàng nam
Đặng Thị Điệusinh 1 hoàng nữ
Lê Thị Đínhsinh 1 hoàng nữ
Trần Thị Mĩsinh 1 hoàng nữ
Trần Thị Nhãsinh 1 hoàng nữ
Trần Thị Nhạnsinh 1 hoàng nữ
Hồ Thị Thảisinh 1 hoàng nam
Lê Thị Thôngsinh 1 hoàng nữ
Nguyễn Thị XuânGia Định chánh đội Nguyễn Văn Châusinh 1 hoàng nam, 1 hoàng nữ
Phan Thị Viênsinh 1 hoàng nam
Trần Thị Nghiêmsinh 2 hoàng nam, 3 hoàng nữ
Nguyễn Thị Vĩnhsinh 1 hoàng nam
Cung NgaNguyễn Thị Dượcsinh 1 hoàng nam
Lê Thị TườngChất quận công Lê Chấtsinh 1 hoàng nam

Đế hệ thi và Phiên hệ thi

Bài chi tiết: Đế hệ thi
Wikisource tiếng Việt có toàn văn tác phẩm về:

Năm 1823, Minh Mạng đã làm bài Đế hệ thi và 10 bài Phiên hệ thi để quy định các chữ lót đặt tên cho con cháu các thế hệ sau.

Bài Đế hệ thi:

Miên Hường Ưng Bửu VĩnhBảo Quý Định Long TrườngHiền Năng Kham Kế ThuậtThế Thoại Quốc gia Xương.

Vua Minh Mạng cũng ban cho dòng họ của các con vua Gia Long 10 bài Phiên hệ thi.[39]

Chữ lót của mỗi đời dùng một chữ trong bài thơ, nhưng tên ở mỗi đời thì phải dùng một bộ trong ngũ hành theo thứ tự: thổ, kim, thủy, mộc, hỏa và trở lại, vì thế tên của tất cả đời thứ nhất dùng bộ thổ.

1
Gia Long
1802 - 1819
 
 
2
Minh Mạng
1820 - 1840
 
 
3
Thiệu Trị
1841 - 1847
 
 
     
4
Tự Đức
1847 - 1883
 Thoại Thái Vương Kiên Thái Vương 6
Hiệp Hòa
1883
  
       
5
Dục Đức
1883
 9
Đồng Khánh
1885 - 1889
 8
Hàm Nghi
1884 - 1885
 7
Kiến Phúc
1883 - 1884
  
10
Thành Thái
1889 - 1907
 12
Khải Định
1916 - 1925
 
  
11
Duy Tân
1907 - 1916
 13
Bảo Đại
1926 - 1945
 

Chú thích: Các năm trong bảng là các năm trị vì của vị vua đó

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Minh_Mạng http://www.idref.fr/090162668 http://id.loc.gov/authorities/names/n95086685 http://d-nb.info/gnd/129849332 http://nguyenphuoctoc.net/de-pha/vuaminhmenh.htm http://isni-url.oclc.nl/isni/0000000036562305 http://www.baoquangninh.com.vn/van-hoa/dan-va-nguo... http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?Artic... http://doanthanhnien.vn/article/Chuyende/8496/1/pr... http://www.agu.edu.vn/ebooks/history/kham%20dinh%2... http://bachkhoatoanthu.vass.gov.vn/noidung/tudien/...